Kruidnagelboom (Syzygium aromaticum)

In het eindwerk voor de opleiding tot herborist heb ik mijn voorliefde voor Oosterse specerijen gecombineerd met de aantrekkingskracht die bomen hebben voor mij . Zo heb ik er voor gekozen om mijn monografie te maken over de kruidnagelboom. Mezelf verdiepen in de wereld van specerijen en experimenteren met kruidnagel hebben me nieuwe inzichten gegeven. Dit waren fijne momenten van herbronnen met een warm aroma.

De wetenschappelijke naam van de kruidnagelboom is Syzygium aromaticum. De evergreen behoort tot de mirtefamilie en kan tot 15 meter hoog en 100 jaar oud worden. Hij heeft behoefte aan een tropisch klimaat om goed tot zijn recht te komen. De bakermat van de plant bevindt zich in de Molukken, een groep eilanden in Indonesië. Tegenwoordig wordt hij ook elders gekweekt. Vooral Zanzibar heeft daar een enorm succes mee gekend, maar je vindt hem vandaag de dag tevens terug in Indië en op andere plaatsen in Indonesië.

Kruidnagel behoort tot de specerijen.  Vaak worden specerijen en kruiden in één adem genoemd. Toch zijn er wel degelijk een aantal subtiele verschillen. Kruiden zijn eerder afkomstig van bladeren terwijl we met specerijen eerder de hardere delen van de plant bedoelen zoals harsen, gommen maar ook bloemknoppen. Bovendien zijn specerijen steeds afkomstig van planten die eerder gedijen in een tropisch klimaat. Kruiden doen het dan weer beter in een gematigd klimaat. Verder is het meest uitgesproken gedeelte van specerijen de etherische olie, bij kruiden spelen ook andere inhoudsstoffen een belangrijke rol. Specerijen worden steeds in gedroogde vorm gebruikt. Kruiden kunnen dan weer zowel vers als gedroogd gebruikt worden.

Het meest gebruikte deel van de kruidnagelboom zijn de ongeopende bloemknoppen. Deze worden zeer voorzichtig geplukt, doorgaans in trossen. Vervolgens worden ze losgemaakt van de tros en individueel te drogen gelegd. Dat droogproces kan zeer eenvoudigweg plaatsvinden door matten op de grond te leggen en de bloemknoppen er op open te spreiden.  Een meer  gesofisticeerde techniek om de bloemknoppen te drogen is gebruik maken van kachels. Met dergelijke techniek kan het droogproces versneld worden en neemt het minder dan een dag in beslag. Dit komt de kwaliteit van de specerij ten goede. Het resultaat van dit droogproces levert dus gedroogde ongeopende bloemknoppen op, die wij kennen als kruidnagel.

Hoe herken je nu goede kwaliteit kruidnagel? In de eerste plaats is er de kleur. een lichte bruine leur duidt op een betere kwaliteit. Kruidnagels van een goede kwaliteit zijn ook mooi glanzend. Doffe, zeer donkerbruine kruidnagels zijn allicht het resultaat van een minder goed droogproces. Verder dienen ze ook een knisperend geluid te maken als je ze probeert te breken tussen je nagels. Indien de kruidnagel eerder buigt, dan gaat het om een minder goede kwaliteit. Bovendien is het zo dat verse kruidnagels in water komen bovendrijven.

Als je graag wenst gebruik te maken van kruidnagel, dan koop je best de hele versie en niet de gemalen versie. Op die manier ben je ook zeker van goede kwaliteit. In de vermalen versie van de specerij kunnen immers relatief meer onvolledige kruidnagels verwerkt zijn zonder het bloemknopje en dan heb je sowieso ook wat mindere kwaliteit.

De belangrijkste inhoudsstof van kruidnagel is etherische olie. De etherische olie bevat op haar beurt een stof, eugenol genaamd, die verantwoordelijk is voor haar uitgesproken geur en smaak. De bijzonder krachtige eigenschappen van eugenol maakt van kruidnagel ook een gegeerd product om te gebruiken in de kruidengeneeskunde. Eugenol is bijzonder antiseptisch, bevat schimmelwerende eigenschappen en is sterk antibacterieel. We noemen het daarom wel eens een natuurlijk antibioticum. De meest gebruikte toepassing van kruidnagel is uitwendig ter behandeling van aandoeningen in de mond. Tandpijn, maar evenzeer pijn door ontstekingen in de mond en aften, kunnen ermee verlicht worden. Verder kan je kruidnagel ook uitstekend gebruiken als gorgelmiddel bij pijnlijke keel.

Voor inwendig gebruik kunnen er preparaten gemaakt worden om de spijsvertering te ondersteunen. Al is toch voorzichtigheid geboden want een overmatig inwendig gebruik van kruidnagel is niet goed voor de lever. Verder kan je kruidnagel onder de vorm van etherische olie ook gebruiken als component van massageolie. Het is een zeer verwarmende olie die gunstig is voor de spieren en ook hier kunnen de ontstekingsremmende eigenschappen van pas komen.

Op emotioneel vlak kent kruidnagel ook heel wat toepassingen. Zo heeft apotheker en kruidenkenner Philippe Gerard kruidnagel ook opgenomen in zijn gamma van emocons. Emocons zijn plantenextracten gemaakt van vers (indien mogelijk) en gedroogd plantenmateriaal. Op die manier bekom je een totaalextract dat de energetische component van de plant in zich draagt. De emocons worden ingezet ter ondersteuning bij negatieve emoties. De emocon kruidnagel noemt Philippe ‘de grote beschermer’. Hij wordt ingezet bij mensen die te kampen hebben met gevaar of blootgesteld zijn aan gevaarlijke of boosaardige omstandigheden. Bijvoorbeeld een ernstige ziekte of vechtscheidingen. De verwijzing van kruidnagel als ‘grote beschermer’ heeft te maken met de natuurlijke biotoop van de plant, nl. eilanden. Op een eiland kan je je belager steeds van alle kanten zien komen. De ideale plaats dus om te vertoeven bij gevaarlijke situaties.

Kruidnagel is ook op culinair vlak sterk gegeerd, vooral dan in de Indische en Noord-Afrikaanse keuken. De specerij heeft een droog en ietwat verwarmend karakter. Het is zeer aromatisch. In hartige vleesschotels komt kruidnagel goed tot zijn recht, maar evenzeer in combinatie met fruit of in bereidingen met wijn is het een zeer waardevolle smaakmaker. De specerij leent zich verder om te combineren met diverse andere kruiden of specerijen waardoor je zeer bijzondere mengelingen kan maken. Zo heb ik er eentje gemaakt om koffie op te waarderen, maar evenzeer eentje om vleesgerechten een lekkere smaak te geven. Deze mengelingen zullen binnenkort deel uitmaken van het productengamma van Ortiga.

De bijzondere geur van kruidnagel maakt hem tevens uitermate geschikt om diverse geurensamenstellingen mee te maken. Zo is mijn eerste eigen parfum ‘Arôme One’ onstaan.

Om af te sluiten geef ik graag een korte beschrijving van een aantal eigen creaties met kruidnagel die ik heb gemaakt in het kader van mijn eindwerk.

 

Kruidig welzijn: geurzakjes maken

Heerlijke samenstelling van gedroogde kruiden aangevuld met een paar druppels etherische olie. Heel geschikt om tussen kleding te leggen in de kleerkast.

De kruidenmengeling

3 soeplepels gedroogde sinaasappel

4 soeplepels gedroogde kruidnagel

1 soeplepelgedroogde rozemarijn

2 soeplepels gedroogde eucalyptus

2 soeplepels rozenblaadjes

1 soeplepel korenbloem

2 soeplepel iriswortel

1 soeplepel roomse kamille bloemetjes

4 druppels etherische olie kruidnagel

2 druppels etherische olie roosgeranium

2 druppels etherische olie zoete sinaasappelschil

1 druppel roomse kamille

Meng alle gedroogde kruiden en specerijen. Druppel er de etherische olie op en meng nog even goed. Doe het mengsel in een pot en zet op een koele droge plaats. Laat gedurende 4 weken rusten. In de eerste week elke dag eens schudden met de pot.   Verdeel  het mengsel na 4 weken over kleine zakjes.

 

Natuurlijke verzorging: mondwater maken

100 ml bronwater

2 lepels gedroogde munt

½ koffielepel zuiveringszout

20 druppels kruidnageltinctuur of 10 druppels etherische olie van kruidnagel

Laat het water warm worden tot 70-80 graden. Doe de droge munt in een theepot en doe er het water over. Laat ongeveer 5 minuten trekken. Zeef het infuus en laat afkoelen. Voeg er vervolgens het natriumbicarbonaat en de tinctuur van kruidnagel of etherische olie aan toe.

 

Kruidig welzijn: creatief met kruidnagel

Last but not least. Je kan ook heel fijne knutselwerkjes maken met kruidnagel. Daar heb ik me ook aan gewaagd. Voor mij een zeer ontspannende bezigheid. En zo is een prikbord tot stand gekomen. Voortaan geniet ik van de aromatische geur van kruidnagel als ik iets wil ‘vastprikken’.

.

Print Friendly, PDF & Email
Kruidnagelboom (Syzygium aromaticum)

Eén gedachte over “Kruidnagelboom (Syzygium aromaticum)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *