Ferula galbaniflua of galbanum behoort tot de reuzevenkels die inheems groeien in Iran, Turkije, Libanon en Zuid Rusland. De planten zijn vooral gekend voor hun gomharsen die al van oudsher gebruikt werden in rituelen en ceremonies. Zo vermeldt de bijbel het gebruik van galbanum als component van heilige zalf.
De plant heeft een stevige, dikke stengel met grijsgroene bladeren. Hij bevat een oleoresin, een natuurlijke mengeling van hars en etherische olie met een klein deeltje gom, dat aanwezig is in het melkachtige sap uit de stengel. Door het sap te verzamelen en in contact te brengen met de buitenlucht gaat het onmiddellijk stollen en bekom je een lichtbruine massa. Extractie van deze massa met behulp van solventen levert je vervolgens een absolue op zijnde een resinoid.
De etherische olie van galbanum is het resultaat van stoomdestillatie van de harsachtige substantie. De geur is kruidig, intens groen met een houterige enigzins balsamieke ondertoon. Hij combineert goed met lavendel, benzoë en denoliën. Maar uit ervaring kan ik zeggen dat galbanum etherische olie een uplifting effect heeft op citrustonen. De fixatieve eigenschappen zorgen ervoor dat citrus veel langer behouden blijft in het totale geurconcentraat. De geur is uniek. Gebruik hem heel spaarzaam want het aroma overheerst snel. In de parfumwereld vind je natuurlijke galbanum vooral terug in de Green perfumes – de Chypre en Fougère types- en zelfs in meer bloemige geurwaters.
Laat je echter niet misleiden. Sommige parfums bevatten de galbanum geur door synthetische moleculen zoals galbanum decatriene te gebruiken. Deze laatste hebben niet zo’n groenachtige tonen als de natuurlijke versie, zijn een stuk goedkoper en vooral, onnatuurlijk.
Ik heb de natuurlijke etherische olie van galbanum gebruikt in een solid perfume – Rowan. In een pommade kan je met slechts een kleine dosering een zeer uniek effect bekomen dat heel lang vasthoudt en een mooi evenwicht geeft aan de citrus en aan warmere houtige of aardse tonen van ceder en vetiver.
In de aromatherapie doet de etherische olie vooral dienst om de luchtwegen los te maken, wonden te helen en om nervositeit te kalmeren.
Geraadpleegde bronnen
Perfume and flaver materials of natural origin – Steffen Arctander
Krachtige pannenkoeken met een zoete toets. Heerlijk als ontbijt of als tussendoortje.
Benodigdheden voor 4 pannenkoeken
75 g meel (spelt, tarwe)
1 grote rijpe banaan
125 ml kokosmelk
1 ei
1/4 theelepel natriumbicarbonaat
snufje zout
(geklaarde) boter om te bakken
Werkwijze
Doe het meel in een kom samen met het zout en het natriumbicarbonaat. Meng dit onder elkaar.
Doe de banaan, de kokosmelk en het ei samen in een aparte kom en mix het geheel fijn. Doe dit geheel bij het meel. Meng goed door elkaar met een lepel. Het deeg moet dik lopend zijn. Is het niet vloeibaar genoeg, voeg dan nog een beetje kokosmelk toe.
Indien te vloeibaar, dan voeg je nog een beetje meel toe.
Verwarm een klontje boter op een pan. Het is best om geen al te grote pan te gebruiken. Doe ongeveer 3/4 pollepel van het deeg op de pan en laat het mooi openlopen zodat de pan gevuld is. Bak tot de bovenkant bijna droog is en je de pannenkoek kan omdraaien. Laat nog zo’n 2 minuten bakken. Zet het vuur na verloop van tijd zachter want deze pannenkoeken kunnen sneller aanbranden.
55 g donkere chocolade (bij vb power 80 Barry Callebaut)
10 ml (kokos)melk
1 eierdooier
2 eiwitten
2 eetlepels ahornsiroop
snuifje zout
1/4 koffielepel Ortiga koekkruiden
Werkwijze
Doe de chocolade samen met de (kokos)melk in een klein vuurvast kommetje en verwarm au bain marie. Eens alles begint te smelten roer je goed door. Voeg er vervolgens de eierdooier aan toe. Roer goed door elkaar en haal uit het warmwaterbad. Voeg er dan de ahornsiroop en de koekkruiden aan toe en meng tot een mooi smeuïg en egaal geheel.
Klop de eiwitten samen met het zout tot schuim.
Voeg de chocolademengeling bij het eiwit en roer dit geheel voorzichtig door elkaar zodat het eiwit niet inklapt.
Doe in kommetjes en laat enkele uren opstijven in de koelkast.
Een parfum in vaste vorm is eigenlijk een soort balsem. De geur is aanwezig doch een stukje subtieler dan bij alcoholparfums.
De solid parfum voelt nog iets minder vettig aan dan een olie parfum.
Ingrediënten voor een klein potje
15 g jojoba
4 g bijenwas
4-5 g geurcompositie (etherische olie)
Werkwijze
Maak eerst je geurencompositie op basis van etherische oliën. Weeg de jojoba af in een klein maatbekertje. Weeg de bijenwas af.
Verwarm de bijenwas au bain marie in een klein glazen kommetje of vuurvaste beker.
Eens die gesmolten is haal je het recipiënt uit het warmwaterbad. Voeg voorzichtig en al roerend de jojoba toe. Roer goed door elkaar. Voeg erna de geurcompositie toe. Merk je dat alles heel snel gaat ‘stollen’ zet dan nog heel even in het warmwaterbad.
Doe dit echter kortstondig, de etherische oliën verdampen snel bij warmte en hun werkzaamheid wordt vernietigd vanaf 40 graden.
Doe alles in een potje. Je kan hiervoor ook een lege lippenbalsem huls gebruiken.
Tips voor je geurencompositie
Je kan kiezen voor een synergie van etherische olie. Dit is reeds een blend van diverse etherische oliën.
Wij bieden volgende synergieën aan die kunnen gebruikt worden
Delight: een zachte geur met vanille toets (met deze geur maakte ik de eerste solid parfum)
Inner peace: fruitig/bloemig met een kruidige nageur
Gentle rose: een zachte bloemige geur
Citrus: een fruitige mix van diverse citrusgeuren aangevuld met kruidige toets
Turquoise: een verfijnde frisse geur
Bos: een houtachtige/kruidige geur
Je kan ook je eigen geurcompositie maken op basis van etherische oliën. We hebben een ruim aanbod om hiermee aan de slag te gaan.
Gebruik
Breng je solid parfum aan op de binnenkant van de polsen, op de borst of halsstreek. Je kan ook eens proberen hem in de knieholte aan te brengen (vooral in de zomer).
Pompoen is een groepering van diverse vruchten in uiteenlopende vormen en kleuren die luistert naar de Latijnse naam Curcubita. Alle vruchten maken deel uit van de komkommerfamilie (Curcubitaceae).
De naam pompoen komt van het Griekse ‘pepon’ dat ‘grote meloen’ betekent.
De vruchten groeien aan éénjarige,rankende planten. Laat je deze over de grond kruipen dan kan de welige bloeier best wat plaats gebruiken. Beschik je over minder ruimte, dan kan je de ranken van deze klimplant leiden, bijvoorbeeld langs een rek. Bij voldoende steun zullen de vruchten niet afsterven en het heeft ook een bijzonder mooi zicht.
Het gewas zou onze streken bereikt hebben in de 15de eeuw en werd aanvankelijk eerst in Zuid-Europa in de keuken gebruikt. In het Noorden deden ze toen eerder dienst als sierobject. In diezelfde periode verspreidde het gewas en de zaden zich welig over de Verenigde Staten. Hoezeer de plant haar sterke verspreiding kende in de Nieuwe Wereld blijkt hij eigenlijk al te de dateren van duizenden jaren geleden. Er zijn bewijzen gevonden van pompoenteelt in Mexico en Equador van meer dan 9000 jaar v.Chr. Vandaag de dag is China de koploper wat het telen van het gewas betreft.
RASSEN
De voornaamste soorten pompoen die in onze moestuinen voorkomen zijn de volgende:
Curcubita maxima: hiertoe behoren de reuzepompoenen en de hokkaido pompoenen
Curcubita pepo: butternut of flespompoen
Curcubita Moschita: patisson, sierpompoen en jawel ook de courgette
De lekkerste eetbare varianten zijn eigenlijk de kleinere soorten. Ze bevatten minder water en ook meer voedingsstoffen. Een voorbeeld van zo’n variant is de hokkaido pompoen. De kleinere soorten bewaren bovendien beter.
De pompoen kent naast eetbare soorten ook varianten die uitsluitend gebruikt worden voor de sierteelt. Ben je niet zeker van je stuk of jouw vrucht voor de keuken bestemd is, dan kan je best de pompoen even doormidden snijden. Zit er geen vruchtvlees in, dan ben je zeker dat jouw exemplaar een sierkalebas is. Zit er toch enig vruchtvlees in maar smaakt dit bitter na het koken, dan mag je ook zeker zijn dat deze pompoen niet voor culinaire doeleinden bestemd is. Een eetbare variant smaakt steeds lekker, licht zoet.
TELEN
Je kan pompoenen zeer makkelijk telen. Je vertrekt eigenlijk van zaad uit de vruchten. Omdat de plant niet van vorst houdt, kan je pas in de tuin beginnen vanaf half mei. Om voorsprong te nemen, kan je reeds starten met de zaailingen op de kweken in potjes om vervolgens de jonge exemplaren te planten op een zonnige, goed gedraineerde plek in de tuin. Rond half augustus zullen de planten meer water en voedingsstoffen aantrekken en vanaf dan sterk groeien. De oogst kan starten rond eind september-begin oktober. Je herkent een rijpe vrucht aan het steeltje dat er dor en bruin uitziet. Een vrucht met groene steel is nog niet klaar om te oogsten. Haal ze binnen voor de eerste vorst start.
Weet dat pompoenplanten zeer veel bezocht worden door bijen en hommels die stuifmeel van andere rassen kunnen meebrengen. Hierdoor onstaat verbastering en kan het zijn dat je niet dezelfde pompoensoort bekomt bij een volgende teelt.
VERWERKING
Van een eetbare variant kan je zowat alles nuttigen. De bloemen zelf zijn eetbaar maar dan houdt je geen vrucht meer over.
De vrucht is het meest gekend om culinair te verwerken. Zowel het vruchtvlees als de schil kan genuttigd worden. We kennen de klassieke pompoensoep maar je kan de vrucht ook in parten snijden en grillen in de oven, je kan er puree van maken die dan ook zelfs verder kan verwerkt worden in gebak. Zelfs confituur van pompoen in combinatie met bij voorbeeld appel (rijk aan pectine) behoort tot de mogelijkheden.
De zaden zijn ook een delicatesse. Je kan zelf zaden uit een verse vrucht halen en laten drogen. Vervolgens kan je beslissen om ze al dan niet te pellen. Na het verwijderen van het vlies zie je de groene pitten verschijnen.
Gepeld smaken ze het lekkerst.Dit is de variant die je kant en klaar in de winkels ziet. Daarnaast worden de zaden ook geperst tot een zeer waardevolle olie die rijk is aan omega 6 en omega 9 vetzuren. Ideaal voor zowel inwendig (best koud of te verwarmen tot een temperatuur van zo’n 100 graden) als uitwendig gebruik. Zo kan je met de olie de huid instrijken om de huid beter te hydrateren en te versoepelen.
HALLOWEEN
De laatste jaren zie je ook bij ons tegen eind oktober veel pompoenen met uitgekerfde gezichten in het straatbeeld verschijnen. Volgens de traditie hoort hier ook een kaars in waardoor het geheel een ‘Jack’-o-latern’ vormt.
Dit verwijst naar de legende van een Ierse dronkelap Jack die op een avond op de lappen ging met de duivel. Jack was bijzonder gierig en wilde dat de duivel de rekening zou betalen. Hij slaagde er in om de duivel steeds te slim af te zijn zodat die hem levenslang zou met rust laten. Hierdoor was Jack nadat hij stierf niet toegelaten tot de hemel want hij had ommegang met de duivel gehad. Hij kon echter ook niet terecht in de hel want hij had gevraagd aan de duivel hem met rust te laten. Met als gevolg dat Jack gedoemd was eeuwig rond te zwerven. Als hulpmiddel gooide de duivel hem een brandend kooltje toe voor wat licht in de duisternis. Jack stopte ‘de verlichting’ in een knol die hij aan het eten was, en zwierf voortaan verder, met zijn eigen gemaakte lantaarn.
Aanvankelijk beelde men het verhaal uit door gezichten uit te hollen uit knollen, die later vervangen werden door pompoenen omwille van de overvloedige oogst van deze vruchten en omdat het uitkerven van het gezicht veel makkelijker verliep dan in een knol of raap.
Halloween of ‘All Hallows Eve'(Allerheiligenavond) is eigenlijk oudejaarsavond uit de Keltische traditie. Op 1 november start het nieuwe jaar bij de Kelten. Het was ook de tijd voor een moment van rust, want alle oogst was binnen en de zaden voor het volgende jaar lagen klaar. Men geloofde dat op 31 oktober de zielen van alle overledenen van het jaar dan naar de hemel zouden gaan . Voor deze tocht zouden ze nog proberen om een levend lichaam in te nemen voor het komende jaar. Om zich te behoeden van boze geesten, droegen de Kelten maskers en plaatsten ze angstwekkende gezicht gekerfd uit pompoenen als afweermiddel.
Halloween kende vooral opmars in de Verenigde Staten vanaf de 19de eeuw bij de intocht van talrijke Schotse en Ierse immigranten. Vanaf de 20ste eeuw was het feest nog voornamelijk een verkleedfeest voor kinderen met in het straatbeeld vele ‘Jack’-o-laterns’ die voor verlichting zorgden op hun tocht om snoepgoed te verkrijgen.
Bronvermelding
Handboek ecologisch tuinieren – Velt
Van abrikozenpit tot zonnebloemolie – Geert Devlieghere
45 g kokosroom (die van Oxfam is zeer lekker creamy en bevat geen bewaarmiddelen of additieven)
25 g suiker
120 g speltbloem
1 g koekkruiden
1 g natriumbicarbonaat
snuifje zout
2 handjes grof gehakte pompoenpitten
Werkwijze
Eerst verwarm je de oven voor op 180 graden.
Ondertussen stoof je de pompoenblokjes gedurende 10 minuten gaar in 2 eetlepels olijfolie. Voeg een klein beetje water toe om aanbranden te vermijden.
Rasp de appel. Je hoeft de schil niet te verwijderen, wel het klokhuis. Voeg de geraspte appel samen bij de gestoofde pompoen en mix het geheel tot een smeuïg geheel. Hiervoor gebruik je best een staafmixer.
Voeg vervolgens de rest van de olijfolie, de kokosroom, het ei en de suiker toe en mix alles tot een egale massa.
Neem een aparte kom en doe hierin de bloem, de koekkruiden, natriumbicarbonaat en het zout en meng ze allemaal eens goed door elkaar.
Voeg vervolgens de pompoenmassa toe aan de bloem en roer tot een glad geheel en tot alle bloem is opgenomen.
Tenslotte doe je er de grof gehakte pompoenpitten bij en roer je het geheel nog eens goed door elkaar.
Verdeel het deeg over een muffinvorm en bak gedurende 20 minuten op 180 graden. Laat de muffins eerst even afkoelen in de vorm voor je ze eruit neemt.
Tips
Je kan de kokosroom ook door volle melk vervangen. Voeg dan 5 gram meer olijfolie toe en neem zo’n 40 g melk.
de muffins zijn niet overdreven zoet – wil je een tikkeltje meer voeg dan nog 5 tot 10 gram extra suiker toe.
je kan de speltbloem gerust vervangen door tarwe.
vervang de pompoenpitten eens door pecannoten of hazelnoten of maak er een combinatie van.
Copaiba is oleo-resin dat wordt verkregen door het tappen van de copaiba of copahu, een boom die inheems is in het regenwoud van Zuid Amerika. Via destillatie van de balsem verkrijg je een kleurloos tot lichtgele, stroopachtige substantie die een milde, zoete, lichtjes peperachtige geur heeft. Het ‘tapping’ proces levert geen schade op aan de bomen. De techniek werd al van oudsher toegepast door de inheemse bevolking, de indianen, die het hars gebruikten voor diverse medische doeleinden.
Volgens het boek van Steffen Arctander ‘Perfume and flavor materials of natural origin’ kan copaiba hars beschouwd worden als meest ‘natuurlijke’ van de natuurlijke materialen : ‘one of the most “natural” of all the natural perfume materials’ – p189 van het boek.
In de parfumindustrie doet de geur dienst als basisnoot die gegeerd wordt omwille van zijn fixatieve kwaliteiten. Bovendien slaagt copaiba er in om houtgeuren in mengelingen wat meer uitgesproken te maken.
De voornaamste inhoudsstof van deze etherische olie zijn de sesquiterpenen. Deze stoffen werken kalmerend en onstekingswerend. Ze vormen een goed bactericide, werken huidherstellend en hebben tevens een positieve invloed op het immuunsysteem.
Copaiba etherische olie kan aangewend worden via verneveling in een ruimte bij bronchitis en andere luchtwegeninfecties. Verder is de olie bijzonder interessant ter ondersteuning van huidontstekingen zoals acne of moeilijk te genezen zweren en bij spierpijnen. Vermeng de etherische olie best in een plantaardige olie (max 80 druppels op 100 ml plantaardige olie). Met deze mengeling kan de huid of pijnlijke spieren ingestreken worden.
In bad kan copaiba, vermengd met een emulgator (een beetje melk of badzout), gebruikt worden ter ontspanning, maar evengoed bij luchtwegeninfecties. Gebruik max 10 druppels in de emulgator en voeg toe aan een vol bad.
Je kan deze olie bij ons verkrijgen in onze webshop.
Ingrediënten voor 1 potje – goed voor zo’n 3 tot 5 porties
16 gram kokosolie
8 gram ricinusolie
14 gram honing
4 g plantaardige glycerine
8 gram gemalen haver
4 gram natriumbicarbonaat
6 druppels etherische olie groene munt
6 druppels etherische olie ylang ylang
10 druppels etherische olie rozemarijn
Werkwijze
Meng alle ingrediënten tot een egaal geheel en doe in een potje.
Bewaring
Zo’n 6 weken houdbaar. Donker en droog bewaren.
Gebruik
Breng aan op de natte hoofdhuid en haren. Masseer de hoofdhuid goed in en verdeel goed over het haar. Laat 10 minuten rusten en intrekken. Spoel vervolgens grondig uit en was het haar erna met een milde shampoo
Sommige planten kennen bijzonder veel variëteiten. Basilicum is er zo één van. De meesten onder ons kennen de variant ‘Ocimum basilicum’, het klassieke keukenkruid dat bijzonder smaakvol is in tomatenbereidingen en om te verwerken in pesto’s.
De heilige basilicum, ook wel Tulsi genaamd, is een minder gekende variëteit. Hij is één van de bijzonderste planten van het Indische subcontinent en krijgt naast de lotus een zeer cruciale plaats in het Hindoeïsme. Heilig verwijst ondermeer naar de rol die deze plant speelt bij diverse ceremonies. Tot op heden zie je deze variëteit heel veel rond Hindoetempels in Indië en Thailand ter verering van Lakshimi, godin van vruchtbaarheid, schoonheid en goddelijkheid.
Heilige basilicum is vandaag de dag geclassificeerd als adaptogeen kruid dat zeer vaak gebruikt wordt in de Ayurvedische levensleer. De kracht van adaptogenen is ondermeer hun vermogen om stress beheersbaar te maken.
We onderscheiden diverse soorten stress. De gekende mentale of psychische stress die kan leiden tot onrust, slecht slapen, of depressiviteit. Tulsi bevat eigenschappen die ondersteunend zijn bij een gevoel van agitatie of bij depressieve neigingen.
Daarnaast kennen we ook fysieke stress na blootstelling aan zware lichamelijke activiteit en overbelasting of als gevolg van overlast door lawaai en drukte. Tulsi helpt bij het goed omgaan met onze energie en zo ons uithoudingsvermogen te optimaliseren.
Tenslotte is er ook de chemische stress die we ondervinden door blootstelling aan diverse industriële stoffen. Dankzij haar antioxidantenwerking is de plant ondersteunend naar immuniteit toe waardoor we het vermogen van het lichaam om schadelijke stoffen op te ruimen kunnen bevorderen.
Inwendig kan je het kruid nuttigen als keukenkruid in voeding of een extract op waterbasis maken om te drinken. Uitwendig kent het kruid ondermeer een toepassing naar wondverzorging, bij behandeling van acné maar ook ter verlichting van spierkrampen. Hiervoor kan je kompressen gebruiken op basis van een waterig extract of kan je gebruik maken van de etherische olie (chemotype Methylchavicol) die je verdund in een plantaardige olie. De etherische olie kan tevens verneveld worden ter ondersteuning van luchtwegenklachten en ter bevordering van rust en kalmte.
Contra indicaties
Bij normaal gebruik onder de vorm van keuken gebruik, nuttigen in tisane is het een veilig kruid.
Gebruik nooit basilicumpreparaten tijdens de zwangerschap of bij het zogen.
Gebruik de etherische olie van heilige basilicum spaarzaam. Overdadig gebruik kan een suf gevoel geven. Gebruik ze zeker nooit onverdund op de huid en ook niet bij mensen met zeer gevoelige huid. Gebruik ze nooit inwendig of zelfs op de huid tijdens de zwangerschap of tijdens het zogen. Wees zelfs zeer voorzichtig met het vernevelen ervan.
Valkruid, ook wel Bergweegbree of Wolverlei genoemd, is een plant uit de composietenfamilie. Zoals de Latijnse naam doet vermoeden hebben we hier te maken met een bergplant. De plant komt van nature veel voor in Noord en Midden Europees berglandschap zoals de Alpen, Pyreneeën en Vogezen. Verder vinden we hem ook nog terug in Zuid Scandinavië, in Siberië en in West Azië. De plant doet het bijzonder goed op verstoorde grond, bij voorbeeld op grond die na een brand extra voedingsstoffen bevat.
De naam Valkruid verwijst naar het feit dat deze plant bijzonder heilzaam is om kneuzingen te behandelen, hetgeen kan opgelopen worden na een val. Het zijn vooral de bloemen die hiervoor gebruikt worden. Ze worden geoogst in de zomerperiode en dan zeer snel gedroogd.
De eerste beschrijving van de interessante werking van de plant dateert van de middeleeuwen. In Oostenrijk en Duitsland is de plant sinds de 16de eeuw zeer populair geworden voor de behandeling van verstuikingen. Ook het dierenrijk getuigt hiervan. Zo stelden schaapsherders vast dat schapen die zich bezeerd hadden op blaadjes van Arnica knabbelden. Verder werd de plant door Goethe gebruikt omwille van het gunstige effect bij hartkramp. In Noord Amerika gebruikte een bepaalde stam Indianen de wortel om rugpijn te verzachten.
Vandaag de dag is Arnica een een beetje een omstreden kruid. De plant bevat namelijk de bitterstof helenaline. Deze stof, samen met nog een aantal andere inhoudsstoffen uit de plant, remt ontstekingsreacties die optreden na een kneuzing, een bloeduitstorting of die ook typisch voorkomen bij reuma aandoeningen. Helenaline is echter giftig bij inwendig gebruikt indien het niet voldoende verdund is. Enkel homeopatische verdunningen onder de vorm van gestandaardiseerde producten mogen nog inwendig ingenomen worden. Ga dus zelf niet aan de slag met hiervan een tinctuur in te nemen of een kopje tisane te zetten van deze plant!
Uitwendig gebruik is wel toegestaan ter verzorging van bloeduitstortingen, kneuzingen en ter verzachting van reumatische pijnen, spierontstekingen en peesontstekingen. Gebruik een zalf of maceraat van arnica enkel op een niet geschaafde huid. Bij open wonden gebruik je het niet. Verder ook niet gebruiken bij kinderen onder de 2 jaar en bij zwangere vrouwen en bij mensen die een allergie hebben voor planten uit de composietenfamilie.
Om een maceraat te maken gebruik je 1 deel gedroogde bloemen op 5 delen plantaardige olie. Doorgaans wordt dit gemaakt met olijfolie. Ik neem steeds een combinatie van olijfolie en zoete amandelolie. Doe alles in een glazen pot en laat het geheel trekken gedurende 4 weken. Je zal merken dat de olie sterk in het plantenmateriaal dringt. Je moet dus na 4 weken de plantenpulp goed uitpersen en evt nog eens filteren.Op die manier bekom je een onverdund maceraat.
Voor verder gebruik kan je met deze olie ofwel een zalf of crème maken of je maakt er een massage olie mee. Hiervoor is het ook aangewezen om steeds 50% zuiver arnica maceraat te gebruiken en 50% plantaardige olie zoals zoete amandel- of druivenpitolie . Op die manier kan je toepassing ook voor gevoelige huid gebruikt worden.
Verder kan je uiteraard nog geschikte etherische olie toevoegen voor een extra helend effect. De etherische olie van strobloem is de olie bij uitstek voor de behandeling van kneuzingen. Samen met de etherische olie van eucalyptus citroen heb je een zeer krachtig middel ter verzachting van pijn bij tenniselleboog.
Opgelet: indien u een gmail of hotmail adres hebt, kan onze nieuwsbrief in de promoties/spam-folder terecht komen. Voeg info@ortiga.be toe als contact.
