Glycyrrhiza komt uit het Grieks en betekent letterlijk ‘zoete wortel’. Dit matig winterhard gewas is inheems in het Meditteraans gebied, in Zuid-Europa en het westen van Azië. De plant verkiest een zanderige, warme open plek met humusrijke grond. Het gebruikte deel van de plant is de houtige, vezelige wortelstok die recht naar beneden groeit en wel tot 5 meter diep kan gaan.
Zoethout kende van oudsher al diverse toepassingen. Zo voegden de bewoners van het ‘Oude Egypte’ zoethout toe aan begrafeniskruiken. De Grieken en Romeinen gebruikten de wortelstok om astma en hoest te helen. In China is de geneeskrachtige wortel al zeer lang in gebruik en wordt op vandaag nog steeds enorm gegeerd. Zoethout heeft als ‘harmonisator’ in Chinese kruidenblends de eigenschap om lichaamsvreemde stoffen beter door het lichaam te laten verwerken. Chinese geneeskundigen noemen de plant daarom de ‘grote ontgiftiger’.
In 1760 voegde de apotheker George Dunhill suiker en bloem toe aan een zoethoutextract. Het welbekende snoepgoed ‘drop’ was geboren. Hij is trouwens niet de enige apotheker die een bijdrage geleverd heeft tot onze hedendaagse voedingsindustrie. De eerste versies van de gekende dranken coca cola en pepsi zijn ook ontwikkeld door apothekers.
De belangrijkste inhoudsstof in zoethout is glycyrrhizine. Deze stof, die op vandaag ook gebruikt wordt als suikervervanger, zorgt ervoor dat zoethout ontstekingswerend werkt op het maag-en darmslijmvlies. Daarnaast dempt deze inhoudsstof het hoesten en heeft een positieve werking op de bijnieren omdat ze de afbraak van cortisol door de lever vertraagt. Glycyrrhizine is echter niet zonder gevaar. Veelvuldig gebruik kan bloeddrukverhogend werken. In dat geval is het beter om de gepelde zoethout te gebruiken die tot 40% minder glycyrrhizine bevat.
Dankzij de andere inhoudsstoffen die zoethout rijk is hebben de gedroogde wortelstukjes spijsverteringsbevorderende en ontkrampende eigenschappen voor zowel het spijsverterings- als het luchtwegenstelsel.
Zoethout wordt ook toegevoegd aan natuurlijke laxatieve kruidenmengelingen waar vaak senna in gebruikt wordt. De wortelstukjes kunnen de krampopwekkende neveneffecten van senna temperen.
Tenslotte bevatten de wortelstokjes een klein aandeel isoflavonen waardoor ze een milde fyto-oestrogene werking hebben. Zo kan een extract van zoethout ook toegediend worden bij menopauzale klachten of storingen in de hormoonhuishouding.
Zoethoutstokjes kunnen verder dienst doen als kauwlekkernij. Ze hebben op de koop toe nog een reinigende werking op het gebit.
In de voedingsindustrie wordt zoethout ook gebruikt door bierbrouwers om een betere schuimvorming, kleur en smaak aan bier te geven.
Wens je therapeutisch gebruik te maken van zoethout dan consulteer je best een kruidengeneeskundige die je gericht kan helpen met exacte dosering en je voorgeschiedenis kan bekijken.
Ga zelf niet experimenteren met hoge dosis extracten omwille van de contra-indicaties: hoge bloeddruk, bij zware vochtophopingen, zwangerschap, hormoongevoelige tumoren of voor een chirurgische of tandheelkundige ingreep (bloedverdunnend effect).
Bron: Groot handboek geneeskrachtige planten – Geert Verhelst
.
